کیمیا

«ای افرادی که ایمان آورده‌اید روزه بر شما نوشته شد تا پرهیزگار شوید.» بقره/ ۱۸۳

اثر اجتماعی روزه بر کسی پوشیده نیست. روزه درس مساوات و برادری در میان افراد اجتماع است، با انجام این دستور مذهبی افراد متمکن هم وضع گرسنگان و محرومان اجتماع را به طور محسوس درمی‌یابند و هم با صرفه‌جویی در غذای شبانه‌روزی خود می‌توانند به کمک آن‌ها بشتابند، البته ممکن است با توصیف حال گرسنگان و محرومان، سیران را متوجه حال گرسنگان ساخت ولی اگر این مسئله جنبه حسی و عینی به خود بگیرد اثر دیگری دارد، روزه به این موضوع مهم اجتماعی رنگ حسی می‌دهد، لذا در حدیث معروفی از امام صادق ^{علیه‌السلام} منقول است که از ایشان علت تشریح روزه را پرسیدند امام ^{علیه‌السلام} فرمود: روزه به این دلیل واجب شد که میان فقیر و غنی مساوات برقرار شود و این به خاطر آن است که غنی طعم گرسنگی را بچشد و نسبت به فقیر ادای حق کند چرا که اغنیا معمولاً هر چه را بخواهند برای آن‌ها فراهم است، خدا می‌خواهد میان بندگان خود مساوات باشد و طعم گرسنگی و درد و رنج را به اغنیا بچشاند تا به ضعیفان و گرسنگان رحم کنند.

راستی اگر کشورهای ثروتمند جهان چند روز را در سال روزه بدارند و طعم گرسنگی را بچشند بازهم این همه گرسنه در جهان وجود خواهد داشت؟

اثر بهداشتی و درمانی روزه

در طب امروز و هم‌چنین طب قدیم، اثر معجزه‌آسای «امساک» در درمان انواع بیماری‌ها به ثبوت رسیده و قابل انکار نیست. کمتر طبیبی است که در نوشته‌های خود اشاره‌ای به این حقیقت نکرده باشد، زیرا می‌دانیم عامل بسیاری از بیماری‌ها زیاده‌روی در خوردن غذاهای مختلف است، چون مواد اضافی جذب‌نشده به صورت چربی‌های مزاحم در نقاط مختلف بدن، یا چربی و قند اضافی، در خون باقی می‌ماند این مواد اضافی در لابلای عضلات بدن در واقع مواد زائد متعفنی برای انواع میکرب‌های بیماری‌های عفونی است که بهترین راه برای مبارزه با این بیماری‌ها و نابودکردن این مواد، همان امساک و روزه است.

روزه، زباله‌ها و مواد اضافی و جذب نشده‌ی بدن را می‌سوزاند و در واقع بدن را خانه‌تکانی می کند. به علاوه یک نوع استراحت قابل ملاحظه برای دستگاه‌های گوارش و عامل مؤثری برای با نشاط‌ساختن مجدد آن‌ها است و با توجه به این که این دستگاه از حساس‌ترین دستگاه‌های بدن است و در تمام سال به طور دائم مشغول کار است، این استراحت برای آن بسیار لازم است بدیهی است شخص روزه‌دار طبق دستور اسلام به هنگام «افطار» و «سحر» نباید در غذا افراط و زیاده‌روی کند تا از این اثر بهداشتی نتیجه‌ی کامل بگیرد. در غیر این صورت ممکن است نتیجه برعکس شود.

«الکسی سوفورین» دانشمند روسی در کتاب خود می‌نویسد: «درمان از طریق روزه فایده‌ی ویژه‌ای برای درمان کم‌خونی، ضعف روده‌ها، دمل‌های خارجی و داخلی، سل اسکلیروز، روماتیسم، نقرس، استسقا، عرق النساء، خراز «ریختگی پوست»، بیماری‌های چشم، مرض قند، بیماری‌های جلدی، بیماری‌های کلیه، کبد و بیماری‌های دیگر دارد.

معالجه از طریق امساک اختصاص به بیماری‌های فوق ندارد، بلکه بیماری‌هایی که مربوط به اصول جسم انسان است و با سلول‌های جسم آمیخته شده همانند: سرطان سفلیس، سل و طاعون نیز به وسیله‌ی امساک قابل درمان است ^(۱) در حدیث معروفی پیغمبر اسلام ^{صلی‌الله علیه و آله وسلم} فرمود: «صوموا لصحوا» روزه بگیرید تا سالم شوید.^(۲)

در حدیث معروف دیگر نیز از پیغمبر ^{صلی‌الله علیه وآله وسلم} رسیده است: «المعدة بیت کل راء و الحمیة رأس کل رواء» معده، خانه تمام دردهاست و امساک بالاترین داروها ^(۳)

سیدجلال متقی موسوی

پی‌نوشت‌ها:

۱- روزه روش نوین برای درمان بیماری‌ها، صفحه ۶۵، چاپ اول

۲- بحارالانوار جلد ۹۶ صفحه ۲۵۵

۳- همان ج ۱۴ قدیم