کیمیا

این نوشتار مهمترین سرفصل هاى مبارزات امام خمینى - قدس سره - و قیام اسلامى حاصل از آن را تا مقطع ارتحال امام در بردارد .

تا سال 1963 نام آیت الله روح الله خمینى به عنوان یک مخالف برجسته رژیم شاه بر سر زبانها افتاده بود . جلسات درس ایشان در قم ، انبوه دانشجویان را که مجذوب انتقادهایش از رژیم شاه مى شدند ، جلب مى کرد . در مارس 1963 ( اسفند 1342 ) فیضیه قم در سالگرد شهادت ( امام ) جعفر صادق (ع)  امام ششم ، مورد حمله نیروهاى ساواک و چتر بازان قرار گرفت و عده اى از دانشجویان کشته و آیت‏ الله خمینى توقیف شد . وى پس از یک بازداشت کوتاه آزاد شد و به انتقاد از کنترل آمریکا بر ایران ادامه داد .
امام بار دیگر در سالگرد شهادت امام حسین (ع) بازداشت‏ شد . وقتى این خبر به مردمى که در خیابان ها براى امام حسین (ع) عزادارى مى کردند ، رسید ، تظاهراتى براى آزادى وى در تهران ، اصفهان ، مشهد ، شیراز و کاشان برگزار شد .
نیروهاى امنیتى به 15هزار نفر شلیک کردند . امام خمینى تا ماه اوت زندانى شد . وى پس از آزادى به پیروانش گفت انتخابات اکتبر را تحریم کنند و دوباره توقیف شد .
70 – 1964 : آیت‏ الله خمینى در مه 1964 ( خرداد1343 ) از زندان آزاد شد . در اکتبر ، مجلس با تصویب لایحه ‏اى به مشاوران نظامى آمریکایى مصونیت دیپلماتیک داد و راى به پذیرفتن یک وام 200 میلیون دلارى آمریکا براى خرید تجهیزات نظامى داد . امام خمینى با صدور اعلامیه اى به این اقدامات مجلس حمله کرد و کمى بعد به ترکیه تبعید شد که در سال 1965 از آنجا به عراق رفت .
طى سیزده سال بعد ، شهر مقدس نجف خانه وى بود و در آنجا خود را به عنوان یک شخصیت مذهبى برجسته تثبیت کرد . انتقاد هاى او از رژیم پهلوى مخفیانه در ایران انتشار مى‏ یافت و پیام هایش براى مسلمانان جهان در مراسم حج در مکه پخش مى شد .
انتقاد هاى او از سیاستهاى دولت ایران ، اساسى بود . اصلاحات ارضى فاجعه از آب در آمد ، باغ هاى میوه ، مراتع ، چراگاه ها و کشاورزى مکانیزه را از قانون اصلاحات ارضى معاف کرده بودند و به مالکان بزرگ فرصت داده شده بود املاک خود را به طور غیر قانونى به اقوام خویش انتقال دهند ، یا با تبدیل وضعیت ، آنها را در گروه زمینهاى معاف از تقسیم قرار دهند . فقط 9 درصد کشاورزان ایران صاحب زمین شدند ، و دولت‏ حتى به همین عده هم براى افزایش تولید کمک نکرد .
گندم و سایر مواد غذایى از خارج وارد مى‏شد ، اما به کشاورز ایرانى کمک نمى شد . سیل مهاجرت روستاییان بیکار و بى زمین به نسبت 8 درصد در سال ، در جستجوى کار به شهرها روان شد . استفاده از درآمد هاى نفت ، ثروتى بى‏ حساب به ثروتمندان داد و این در شرایطى بود که اکثریت عظیم مردم با فشار روزگار مى‏گذراندند و نارضایتی ها افزایش یافت . در این حال ، پس از شکست اعراب در جنگ سال 1967 از اسرائیل و آمریکا ، آیت الله خمینى براى احتمال آغاز تلاش مشترک علیه اسرائیل با آیت الله باقر صدر به مشورت پرداخت .
77-1970 : با افزایش شدید قیمت نفت ‏شاه اعلام کرد که ایران به زودى یکى از پنج قدرت بزرگ جهان خواهد شد ! او و واقعیت کمبود مواد غذایى ، راه بندی هاى شدید و زیادى جمعیت در تهران را نادیده مى‏گرفت ، جهان غرب دلارهاى نفتى شاه را به اسلحه تبدیل مى کرد ، به طورى که ایران بیش از انگلیس ، تانکهاى " چیفتن " انگلیسى داشت و آمریکا هواپیماهاى جنگى خود را قبل از این که به خط تولید بیفتد یا کارساز بودن آنها تایید شود ، به شاه مى فروخت . فروشندگان تسلیحات آمریکا داراى موقعیت مهم در اقتصاد ایران بودند ، سیمان و مصالح ساختمانى صرف ساختن پایگاههاى نظامى مى شد و براى ساختن خانه ، مردم با کمبود مصالح روبرو بودند . نفت ، بانکدارى و تسلیحات ایران به شدت تحت کنترل آمریکا بود ، تاجگذارى در سال 1971 (1350) و مراسم پر خرج براى خیال پردازی هاى شاه در زمینه اثبات این قضیه که تاریخ شاهنشاهى ایران به 2500 سال پیش بر مى گردد ، شکاف عظیم بین فقیر و غنى را در ایران علنى تر کرد . آیت الله خمینى از این اقدامات به شدت انتقاد مى کرد .
سرکوب هرگونه آزادى بیان ، مطبوعات و حتى مخالفت‏ بالقوه به تمرکز مخالفان در خارج از کشور منجر شد . توزیع پیامهاى آیت الله خمینى به شکل نوار کاست ، این مخالفان را تشویق مى کرد . امام خمینى از علما در ایران خواست‏ خفقان سیاسى و بر باد دادن منابع ایران را محکوم کنند . شاه وقتى در 1977 براى دیدار با کارتر به واشنگتن رفت ‏با تظاهرات خصومت آمیز عظیمى مواجه شد . در ایران زنان دانشجو مجددا شروع به استفاده از حجاب کردند و یک مخالفت مذهبى شروع به خود نمایى کرد . در اکتبر 1977 (1356) ماموران ساواک ( آقا ) مصطفى پسر امام خمینى را به شهادت رساندند .
سال 1978 : در ژانویه به تحریک شاه ، مقاله اى در روزنامه اطلاعات انتشار یافت که در آن به شدت به آیت الله خمینى حمله شده بود .
روز بعد طلبه ها در قم یک اعتراض مسالمت آمیز ترتیب دادند و اقدام به تحصن کردند ، ماموران امنیتى با خشونت واکنش نشان دادند و عده اى را شهید کردند . تظاهرات به سراسر کشور انتشار یافت . آیت الله خمینى از مردم خواست‏ براى سرنگونى شاهنشاهى به سود یک دولت اسلامى مبارزه کنند .
در هر یک از مراسم چهلم شهدا ، عده بیشترى به وسیله ماموران امنیتى شهید مى شدند . مردم در تظاهرات خود در مقابل سربازان مسلح خواستار بازگشت آیت الله خمینى شدند .
سپتامبر : شاه به این امید که نداشتن یک پایگاه موجب نابودى قدرت رهبرى امام خمینى خواهد شد از عراق خواست آیت الله را اخراج کند . آیت الله خمینى گفت آماده است ‏به کشورى برود که تحت نفوذ شاه نباشد ، اما هیچ دولتى پیشنهاد پذیرفتن و تضمین ادامه فعالیت وى را نداد .
اکتبر : امام خمینى وارد " نوفل لوشاتو " در نزدیکى پاریس شد .
سپتامبر : در پایان ماه رمضان یک تظاهرات اعتراض آمیز عظیم منجر به اعلام حکومت نظامى در ایران شد . صبح روز بعد وقتى مردم بى خبر از اعلام حکومت نظامى در میدان ژاله اجتماع کردند ، نیروهاى امنیتى به روى آنها شلیک کردند و هزاران نفر را کشتند . یک ملت وحشت زده علیه شاه قیام کرد و اعتصابها ، بازارها ، مدارس ، دانشگاهها ، ادارات ، کارخانه ‏ها و حوزه ‏هاى نفت را به تعطیلی کشاند و اقوام و دوستان ثروتمند شاه ، طى سه ماه با 5/1 میلیارد دلار به غرب گریختند .
آیت الله خمینى از پاریس پیامهاى خود را براى پخش به ایران مى فرستاد .
10 و 11 دسامبر (9و10 محرم)  : تقریبا چهار میلیون نفر به خیابانها آمدند و خواستار تشکیل یک دولت اسلامى تحت رهبرى امام خمینى شدند . هزاران نفر از تظاهر کنندگان غیر مسلح کشته شدند . بازداشت ‏شدگان شکنجه مى‏شدند ، و مجروحان را در تختهاى بیمارستانها قتل عام مى کردند . فشار تحمل ناپذیر و بى پایان افکار عمومى ، آمریکا را وادار کرد تا شاه را تشویق به انتخاب یک نخست وزیر ( شاپور بختیار ) براى خنثى کردن نفوذ امام خمینى کند .
16 ژانویه 1979 : شاه از ایران فرار کرد و به مصر رفت و یک دولت‏ بى قدرت و مردمى بپاخاسته را در خیابان ها رها کرد .
اول فوریه : امام خمینى با استقبالى بى سابقه به ایران آمد . امام دستور داد دولت موقت اسلامى تشکیل شود . پس از این که صدها نفر از اعضاى نیروى هوایى از امام حمایت کردند ، یک پادگان نظامى تهران ناگهان مورد هجوم گارد شاهنشاهى قرار گرفت . انبوه مردم بى سلاح به تقاضاى کمک نیروى هوایى پاسخ دادند و گاردیها را مجبور به بازگشت‏ به سربازخانه‏ هایشان کردند . با پذیرفتن رهبرى امام خمینى از طرف بیشتر نیروهاى امنیتى ، کلیه پاسگاه هاى پلیس ،  زندان ها ، پایگاه هاى ارتش و ادارات دولتى به تصرف انقلابیان در آمد .
11 فوریه : سرانجام رژیم شاه سقوط کرد .
16 فوریه : چهار نفر از محافظان شاه سابق تیر باران شدند .
اول مارس : امام خمینى تشکیل دولت اسلامى را اعلام کرد .
اول آوریل : هویدا نخست وزیر شاه اعدام شد .
5 ژوئیه : صنایع بزرگ خصوصى ملى شد .

پیروزى انقلاب اسلامى

9 ژوئیه : امام به استثناى جنایتکاران و شکنجه گران ، دیگران را عفو کرد .
23 اکتبر : شاه سابق در یک بیمارستان نیویورک بسترى شد .
4 نوامبر : دانشجویان ایرانى در نیویورک علیه حضور شاه مخلوع در آمریکا تظاهرات کردند .
سفارت امریکا در تهران ، معروف به " لانه جاسوسى " به وسیله دانشجویان پیرو خط امام تصرف شد . آنها 52 آمریکایى را مدت 444 روز در مقابل تحویل شاه و برگرداندن دارایی هاى دزدیده شده ایران ، گروگان نگه داشتند .
6 نوامبر : بازرگان از نخست وزیرى استعفا داد .
23 نوامبر : وزارت خارجه و اقتصاد ، کلیه بدهی هاى خارجى ایران را " کان لم یکن " اعلم کرد .
4 دسامبر : به دنبال رفراندم ، قانون اساسى تصویب شد .
15 دسامبر : شاه سابق پس از این که نتوانست ‏به مکزیک برود ، از آمریکا عازم تبعید در پاناما شد .
4 ژانویه 1980 : " کورت والدهایم " دبیرکل سازمان ملل به دنبال عدم موافقت ‏با تقاضایش براى ملاقات با گروگانهاى آمریکایى ، ماموریتش را در ایران ناتمام گذاشت .
17 فوریه : دبیرکل سازمان ملل تشکیل کمیسیونى براى بررسى فعالیتهاى شاه سابق را تکمیل کرد .
10 مارس : یک سخنگوى خط امام گفت وقتى کمیسیون سازمان ملل نتایج‏ بررسیهاى خود را انتشار داد و نشان داد که طرفدار ایران و درستکار است مى تواند به ایران برگردد و با گروگانها ملاقات کند .
مارس ، مه : اولین انتخابات مجلس .
23 مارس : شاه سابق درست 24 ساعت قبل از این که قرار بود ، ایران استرداد او را تقاضا کند ، از پاناما به قاهره رفت .
9 آوریل : روابط دیپلماتیک آمریکا با ایران قطع شد .
25 آوریل : حمله کوماندویى آمریکا براى نجات گروگانها در یک طوفان شن شکست‏ خورد . امام خمینى گفت این ماموریت اقدامى احمقانه بود .
30 آوریل : مردان مسلح عرب ، بیست ایرانى را در سفارت ایران در لندن گروگان گرفتند .
5 مه : نیروهاى امنیتى انگلیس به سفارت ایران در لندن حمله کردند و چهار نفر از پنج مرد مسلح را کشتند .
11 مه : گور رضا خان پدر شاه سابق در نزدیکى تهران ویران شد .
27 ژوئیه : شاه سابق در قاهره مرد .
11 اوت : محمد على رجایى نخست وزیر شد .
22 سپتامبر : عراق على رغم تعهد اعلام شده اش به منشور سازمان ملل و برخلاف عبارت اول ماده 33 منشور فوق که به حل مسالمت آمیز اختلافات بین دولتها اشاره کرده است ، به ایران حمله کرد .
24 سپتامبر : عراق به آبادان و خرمشهر حمله کرد و پالایشگاه نفت آبادان را به آتش کشید .
2 نوامبر : مجلس چهار شرط پیشنهادى امام را براى آزادى گروگانهاى آمریکایى تصویب کرد .
2 ژانویه 1981 : در آخرین روز ریاست جمهورى کارتر گروگانهاى آمریکایى آزاد شدند .
10 ژوئن : امام خمینى بنى صدر را از فرماندهى کل قوا خلع ید کرد .
20 ژوئن : استیضاح بنى صدر آغاز شد .
21 ژوئن : بنى صدر از ریاست جمهورى عزل شد .
28 ژوئن : 72 مقام برجسته کشور در انفجار دفتر حزب جمهورى اسلامى در تهران شهید شدند .
24 ژوئیه : محمدعلى رجایى به ریاست جمهورى انتخاب شد .
29ژوئیه : بنى صدر به فرانسه فرار کرد .
30 اوت : انفجار بمب ، محمد على رجایى و جواد باهنر نخست وزیر او را به شهادت رساند .
29 سپتامبر : چهار تن از فرماندهان نظامى ایران در سقوط هواپیما کشته شدند .
اکتبر : آیت الله على خامنه اى به ریاست جمهورى انتخاب شد و میرحسین موسوى را به نخست وزیرى منصوب کرد .
28 مارس 1982 : ایران در شدیدترین نبرد هاى جنگ به پیروزی هاى با ارزشى دست‏ یافت .
24 مه : نیروهاى انقلابى وارد خرمشهر شدند . بیشتر قسمت هاى ایران که در مراحل اولیه جنگ به تصرف عراق در آمده بود ، باز پس گرفته شد .
14 ژوئیه : امام خمینى در پیامى از مردم عراق خواست قیام کنند و صدام را سرنگون نمایند .  نیروهاى ایران به عراق حمله کردند و تا حدود پانزده کیلومترى بصره پیش رفتند .
اول اکتبر : با شروع سومین سال جنگ ، ایران حمله علیه عراق را آغاز مى کند .
2 اکتبر : در یک انفجار تروریستى در تهران 60 نفر کشته و 700 نفر مجروح شدند .
11 ژوئن : عملیاتى براى آزادى قسمتهاى دیگرى از خاک ایران آغاز و 50 هزار سرباز عراق به اسارت در آمدند .
22 ژوئیه : حمله ایران نیروهاى عراق را از حاج عمران در کردستان بیرون کرد .
آوریل 1984 : انتخابات مجلس دوم انجام شد . حجت‏الاسلام هاشمى رفسنجانى 5/1 میلیون راى آورد .
12 ژوئن : " پرز دکوئیار " دبیرکل سازمان ملل از عراق خواست‏ حمله به مناطق مسکونى ایران را قطع کند .
18 مارس 1985 : نیروهاى ایران در حمله اى در شمال بصره از خطوط نیروهاى عراقى گذشته و جاده بغداد را به خطر انداختند .
14 اوت : آیت الله على خامنه اى براى بار دوم به ریاست جمهورى انتخاب شد .
19 فوریه 1986 : نیروهاى ایران در یک حمله یازده روزه ، شبه جزیره فاو را گرفتند . عراق در این حمله از گاز خردل استفاده کرد .
2 ژوئیه : ایران شهر مرزى مهران را پس گرفت .
4 نوامبر : رسوایى ایران گیت ، معامله آمریکا براى تبادل اسلحه در برابر آزادى گروگان ها بر ملا شد .
18 ژانویه 1987 : نیروهاى ایران به بصره رسیدند .
17 ژوئیه : سفارت فرانسه در تهران تعطیل شد .
20 ژوئیه : شوراى امنیت ‏سازمان ملل با قطعنامه 598 خواهان آتش بس فورى شد اما ایران که خواهان معرفی عراق به عنوان متجاوز بود ، آن را نپذیرفت .
31 ژوئیه : بیش از 400 زایر که 275 نفرشان ایرانى بودند ، در مراسم حج ‏به شهادت رسیدند .
29 سپتامبر : به دنبال رهگیرى هلیکوپترهاى آمریکایى در تنگه هرمز و بازرسى کشتى ایران اجر ؛ ایران کشتی هاى خود را در تنگه هرمز افزایش داد .
18 اکتبر : چهار ناوشکن آمریکایى دو سکوى نفتى ساحلى ایران را با شلیک هزار گلوله به آتش کشیدند و خسارات سنگینى به آنها وارد کردند .
28 فوریه 1988 : جنگ شهرها با شلیک 135 موشک به تهران تشدید شد .
17مارس : بمباران شیمیایى عراق بیش از پنج هزار نفر را در حلبچه کشت و متجاوز از هشت هزار نفر دیگر را به شدت مجروح کرد .
18آوریل : آمریکا چند کشتى ایران را در خلیج فارس غرق کرد ، هلیکوپترهاى توپدار آمریکا در حمله عراق به فاو به کمک عراقیها رفتند .
2 ژوئن : هاشمى رفسنجانى رئیس مجلس ، کفیل فرماندهى نیروهاى مسلح شد .
3 ژوئیه : ناو آمریکایى به هواپیماى ایرباس مسافربرى ایران حمله کرد و 290 سرنشین آن را به شهادت رساند .
18 ژوئیه : ایران با بى میلى قطعنامه 598 را پذیرفت . امام خمینى گفت ‏براى او این تصمیم کشنده تر از سرکشیدن زهر است .
20 اوت : آتش بس در جبهه ها و مذاکره بین ایران و عراق شروع شد . موسوى نخست وزیر گفت در هاى ایران به روى بازرگانى و نفوذ غرب بسته خواهد ماند .
15 فوریه 1989 : امام خمینى اعلام کرد " سلمان رشدى " به خاطر کفرگویى در کتاب "  آیه‏ هاى شیطانى " خود ، باید کشته شود .
7 مارس : روابط دیپلماتیک انگلیس و ایران قطع شد .
19 مارس : رفسنجانى نامزد ریاست جمهورى شد .
24 آوریل : اعضاى کمیته اصلاح قانون اساسى انتخاب شدند .
23 مه : امام خمینى به علت ‏خونریزى داخلى تحت عمل جراحى قرار گرفت .
3 ژوئن : امام خمینى درگذشت .

منبع :
سایت امام خمینی به نقل از مسلم مدیا - چاپ لندن

ثبت نظر