کیمیا

۴۸۰- وَ قالَ عَلَیْهِ السَّلامُ: اِذَا احْتَشَمَ الْمُؤْمِنُ اَخاهُ فَقَدْ فارَقَهُ.

یُقالُ: حَشَمَهُ وَ اَحْشَمَهُ، اِذا اَغْضَبَهُ، وَ قیلَ: اَخْجَلَهُ، وَ «احْتَشَمَهُ»: طَلَبَ ذلِکَ لَهُ، وَ هُوَ مَظِنَّةُ مُفارَقَتِهِ.

وَ هذا حینُ انْتِهاءِ الْغایَةِ بِنا اِلى قَطْع ِ الْمُخْتارِ مِنْ کَلامِ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ عَلَیْهِ السَّلامُ، حامِدینَ لِلّهِ سُبْحانَهُ عَلى ما مَنَّ بِهِ مِنْ تَوْفیقِنا لِضَمِّ مَا انْتَشَرَ مِنْ اَطْرافِهِ، وَ تَقْریبِ ما بَعُدَ مِنْ اَقْطارِهِ، وَ مُقَرِّرینَ الْعَزْمَ کَما شَرَطْنا اَوَّلاً عَلى تَفضیلِ اَوْراق مِنَ الْبَیاضِ فى آخِرِ کُلِّ باب مِنَ الابْوابِ، لِیَکُونَ لاِقْتِناصِ الشّارِدِ، وَ اسْتِلْحاقِ الْوارِدِ. وَ ما عَسى اَنْ یَظْهَرَ لَنا بَعْدَ الْغُمُوضِ، وَ یَقَعَ اِلَیْنا بَعْدَ الشُّذُوذِ. وَ ما تَوْفیقُنا اِلاّ بِاللّهِ، عَلَیْهِ تَوَکَّلْنا وَ هُوَ حَسْبُنا وَ نِعْمَ الْوَکیلُ. وَ ذلِکَ فى رَجَبِ سَنَةِ اَرْبَعِمِائَة مِنَ الْهِجْرَةِ. وَ صَلَّى اللّهُ عَلى سَیِّدِنا مُحَمَّد خاتَمِ الرُّسُلِ، وَ الْهادى اِلى خَیْرِ السُّبُلِ، وَ آلِهِ الطّاهِرینَ، وَ اَصْحابِهِ نُجُومِ الْیَقینِ.

حکمت ۴۸۰- آفت دوستى (اخلاق اجتماعى)

و درود خدا بر او، فرمود: وقتى مؤمن برادرش را به خشم آورد، به یقین از او جدا شده است.

مى‌گویم: حشمه و احشمه، یعنى او را به خشم آورد، برخى گفته‌اند، یعنى او را شرمنده ساخت و احتشم به معناى فراهم‌آوردن چنین حالتى است که زمینه‌ی جدائى را پدید مى‌آورد.

این آخرین قسمت از سخنان برگزیده‌ی امام، امیرالمؤمنین علیه‌السّلام است که خداى را سپاس مى‌گویم تا مرا به این گردآورى سخنان پراکنده، و نزدیک‌ساختن آن‌ها به یکدیگر در یک مجموعه، توفیق عنایت فرمود. در آغاز کار، برگ‌هاى سفید در هر فصل قرار دادیم تا به کلام تازه، یا تفسیر جالبى که رسیدیم بر آن بیفزاییم، تا سخن پوشیده آشکار شود، و آنچه دست‌نایافتنى مى‌نمود به دست آید. توفیق ما از خداست، و بر او توکّل مى‌کنیم، که او ما را کفایت‌کننده و بهترین سرپرست است، و جمع‌آورى سخنان امام علیه‌السّلام در ماه رجب سال ۴۰۰ هجرى انجام پذیرفت. درود ما بر سیّد و مولاى ما حضرت محمّد صلّى‌اللّه علیه و آله و سلّم خاتم پیامبران، و هدایت‌کننده‌ی انسان‌ها به بهترین راه‌ها، و بر اهل بیت پاک و یاران او باد که ستارگان یقین‌اند!